مطالعه تأثیر پارامترهای عملکردی و نوع بسته بندی روی عملیات پیش سرمایش به روش هوادهی اجباری محصول هلو باغات کشت و صنعت مغان

میوه ها و سبزی ها از جمله مهم ترین محصولات باغی هستند که نقش مهمی در تأمین نیاز غذایی و سلامت انسان دارند که در دوره پس از برداشت، بخش قابل توجهی از آن ها، بین 5 تا 50 درصد، از بین می روند. در این تحقیق سیستم پیش سرمایش به روش هوادهی اجباری مورد نیاز مطابق با الگوهای تجاری موجود، طراحی و در کارگاه نمونه سازی ساخته شد. سپس اثر مشخصه های عملکردی فرآیند پیش سرمایش و نوع بسته بندی، روی عملیات پیش سرمایش هلو، رقم اسپرینگ کرست، تولید شده در مجتمع باغات کشت و صنعت و دامپروری مغان به روش هوادهی اجباری مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش ها به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی شامل تیمارهای نوع جعبه در سه سطح، جعبه با محصول تک ردیفه، دو ردیفه و سه ردیفه، و دبی هوا نیز در سه سطح، 0/5، 1 و 1/5 لیتر در ثانیه به ازای هر کیلوگرم از محصول، با سه تکرار انجام شدند. مقایسه میانگین تیمارها با آزمون دانکن انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر نوع جعبه و دبی هوا بر روی زمان 7/8ام سرمایش و انحراف استاندارد معنی دار می باشد. ولی اثر متقابل دبی هوا × نوع جعبه معنی دار نمی باشد. در تمامی آزمایش ها دمای زیر پوست، دمای مرکزی هلو و نیز میزان افت رطوبت میوه ها در طول فرآیند سرمایش مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج همچنین نشان داد که جعبه دو ردیفه با 101/4 دقیقه دارای کمترین و جعبه تک ردیفه با 114/3 دقیقه دارای بیشترین زمان 7/8ام سرمایش بودند. ولی انحراف استاندارد محاسبه شده حاصل از تفاوت دمایی در نقاط مختلف هر جعبه، برعکس زمان 7/8ام سرمایش بوده و کمترین و بیشترین مقدار به ترتیب در جعبه تک ردیفه با 12/25 و جعبه دو ردیفه با 23/50 بدست آمد. کمترین زمان 7/8ام سرمایش و انحراف استاندارد به ترتیب با 83/31 دقیقه و 11/56 در دبی هوای 1/5 لیتر بر ثانیه به ازای هر کیلوگرم محصول و بیشترین زمان 7/8ام سرمایش با 143/2 دقیقه و انحراف استاندارد با 28/42 دقیقه در دبی هوای 0/5 لیتر بر ثانیه به ازای هر کیلوگرم محصول بدست آمد؛ بنابراین کمترین زمان لازم برای رسیدن به 7/8ام سرمایش در جعبه دو ردیفه و دبی هوای 1/5 لیتر بر ثانیه به ازای هر کیلوگرم محصول حادث شد. همچنین حداقل اختلاف دما بین میوه های هلوی موجود در جعبه با محصول تک ردیفه و دبی هوای 1/5 بدست آمد؛ به عبارت دیگر یکنواختی سرمایش محصول در این حالت بیشترین مقدار خود را داشت. درصد افت رطوبت در جعبه سه ردیفه در دبی های 0/5، 1 و 1/5 کمتر از جعبه های تک ردیفه و دو ردیفه بود. تفاوت بین دمای 7/8ام سرمایش سطح و مرکز هلو در دبی های پایین معنی دار نبود. ولی با افزایش دبی هوا تفاوت بین دمای سطح و مرکز هلو افزایش یافت.